Η επικοινωνία είναι πολύ σημαντική για κάθε ύπαρξη ανθρώπινη ή μη. Ακόμη κι όταν ένα μωρό κλαίει δηλώνει με τον τρόπο αυτό ότι πεινάει. Ένας σκύλος γαβγίζει για να διώξει κάποιον ανεπιθύμητο. Ένα άλλο παιδί λέει: ¨Σιχαίνομαι τα ψάρια και δε θα τα φάω!¨.

Όλα τα παραπάνω αποτελούν επικοινωνία λεκτική και μη λεκτική, καθώς κάθε μία από τις παραπάνω περιπτώσεις επιδιώκει τη μεταφορά ενός μηνύματος. Η ομιλία όμως είναι μια πολύπλοκη διαδικασία καθώς αποτελεί την ηχητική έκφραση του εσωτερικού μας λόγου και είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη σκέψη και τη νόηση. Παιδιά με προβλήματα ομιλίας μπορεί να παρουσιάσουν δυσκολίες στην έκφρασή αλλά και στην κατανόηση της ομιλίας των άλλων.

Η σοβαρότητα του προβλήματος εξαρτάται από πολλούς παράγοντες και μπορεί να κυμαίνεται από ήπια δυσκολία, κατά την οποία οι προτάσεις του παιδιού είναι ελλιπείς ή λανθασμένες (λανθασμένη χρήση προσώπου, χρόνου, αριθμού, έλλειψη συνδετικών λέξεων, κλπ.), έως βαριά, στην οποία εμπλέκονται η εκφραστική ικανότητα και η κατανόηση της ομιλίας των άλλων (αντιληπτική κι εκφραστική δυσφασία).

Κάποιες από τις διαταραχές που μπορεί να παρουσιαστούν στην ανθρώπινη γλώσσα είναι οι εξής;

 - Ειδική γλωσσική διαταραχή

 - Αναπτυξιακές γλωσσικές διαταραχές

 - Καθυστέρηση της ανάπτυξης της ομιλίας και του λόγου

 - Αρθρωτικές διαταραχές

 - Διαταραχή της ροής της ομιλίας(τραυλισμός)

Πολλές φορές οι διαταραχές λόγου-ομιλίας έχουν και κάποιες περαιτέρω επιπτώσεις στην μετέπειτα ζωή ενός παιδιού. Μπορεί να επηρεάσουν σε μικρό ή μεγάλο βαθμό την κοινωνικοποίησή του, την ψυχοσυναισθηματική του ισορροπία καθώς και τη προσπάθεια του για μάθηση.

Ψυχοσυναισθηματική ισορροπία και κοινωνικοποίηση

Ψυχοσυναισθηματικά προβλήματα όπως άγχος, ανησυχία, απογοήτευση, φοβίες, ενοχές, είναι κάποια από τα αρνητικά συναισθήματα που συχνά συνοδεύουν τα προβλήματα λόγου-ομιλίας. Ας σκεφτούμε μόνο ότι ο θυμός όταν εκφράζεται λεκτικά μας ηρεμεί, η λύπη όταν μοιράζεται με άλλους μειώνεται, ο φόβος που εκφράζεται με λέξεις γίνεται λιγότερο επώδυνος. Τίποτα από τα παραπάνω όμως δεν θα ήταν εφικτό αν δεν είχαμε την ικανότητα του λόγου.

Συμπεριφορά

Προβλήματα συμπεριφοράς επίσης συχνά αναφέρονται στη βιβλιογραφία ως αποτέλεσμα των προβλημάτων λόγου-ομιλίας. Ανάλογα με την ιδιοσυγκρασία του, το παιδί μπορεί να παρουσιάσει βίαιη συμπεριφορά και επιθετικότητα. Στην προσπάθειά του να μειώσει τα δυσάρεστα συναισθήματα που πηγάζουν από την οποιαδήποτε μειονεξία του, το παιδί ή ο έφηβος υιοθετεί διάφορες τακτικές ή στρατηγικές που τον βοηθούν να μειώσει τα άγχη του και να εξασφαλίσει την καλύτερη δυνατή εικόνα για τον εαυτό του και τις ικανότητές του.

Μαθησιακές δυσκολίες

Αρκετές έρευνες δείχνουν ότι παιδιά που ξεκινούν το σχολείο με προβλήματα στον προφορικό λόγο, σύντομο παρουσιάζουν δυσκολία και στην κατάκτηση του γραπτού λόγου, δηλαδή τη γραφή και την ανάγνωση. Και αυτό είναι λογικό αν σκεφτεί κανείς πως για την ανάγνωση και τη γραφή απαιτούνται επιπρόσθετες κι επίσης πολύπλοκες εγκεφαλικές διεργασίες που το παιδί πρέπει να συνδυάσει με τις ήδη υπάρχουσες διεργασίες παραγωγής λόγου.

Για όλα τα προαναφερθέντα σημαντικό ρόλο παίζει η έγκαιρη ενημέρωση,αξιολόγηση και διάγνωση για την αντιμετώπιση της εκάστοτε διαταραχής. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με τη στενή σχέση και συνεργασία ανάμεσα στους ειδικούς,τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς.