Όσο σοκαριστική κι αν είναι για σας ή για όσους άλλους το βλέπουν, η επιθετική συμπεριφορά αποτελεί φυσιολογικό κομμάτι της ανάπτυξης ενός παιδιού. Καθώς οι γλωσσικές δεξιότητες δεν έχουν ακόμη αναπτυχθεί, μια φλογερή επιθυμία για ανεξαρτησία και η έλλειψη αναπτυγμένων μηχανισμών ελέγχου κάνουν τα παιδιά της ηλικίας των δύο - τριών ετών υποψήφια να ασκήσουν φυσική βία. «Κάποιες τάσεις να χτυπήσει ή να δαγκώσει είναι απολύτως φυσιολογικές σε ένα μικρό παιδί», λέει η Nadine Block, διευθύντρια Κέντρου για την Αποτελεσματική Πειθαρχία στο Κολούμπους του Οχάιο. Αυτό προφανώς δεν σημαίνει ότι εσείς πρέπει να αγνοήσετε την επιθετική συμπεριφορά του παιδιού σας. Πείτε του ότι είναι απαράδεκτη και δείξτε του άλλους τρόπους για να εκφράζει τα συναισθήματά του.
|
Τι να κάνετε: Εάν το παιδί σας στην παιδική χαρά παίρνει μια μπάλα και την πετάει στα άλλα παιδάκια, τραβήξτε το μακριά. Καθίστε μαζί του βλέποντας τα άλλα παιδάκια να παίζουν και πείτε του ότι μπορεί να γυρίσει στο παιχνίδι όταν νιώσει έτοιμο να παίξει χωρίς να κάνει ζημιά στα άλλα παιδάκια. Αποφύγετε να απευθυνθείτε λογικά στο παιδί σας με ερωτήσεις του τύπου «Εσύ θα ήθελες να σου πετάξουν μια μπάλα;” γιατί τα πολύ μικρά παιδιά δεν έχουν τη γνωσιακή ωριμότητα που να τους επιτρέπει να φανταστούν τον εαυτό τους στη θέση ενός άλλου παιδιού ή να αλλάζουν τη συμπεριφορά τους με βάση λεκτικούς συλλογισμούς. Μπορούν όμως να καταλάβουν τις συνέπειες μιας πράξης. Φωνάζοντας, χτυπώντας ή λέγοντας στο παιδί σας ότι είναι κακό παιδί δεν θα το κάνετε να περιορίσει την επιθετική συμπεριφορά του – μάλλον θα του δώσετε παραδείγματα νέων πραγμάτων για να δοκιμάσει. Αντίθετα, αν δει εσάς να ελέγχετε τη συμπεριφορά σας εκείνη την ώρα, μπορεί αυτό να λειτουργήσει ως το πρώτο βήμα για να μάθει κι εκείνο να ελέγχει τη δική του. Προσπαθείτε να απαντάτε αμέσως στην επιθετική συμπεριφορά του παιδιού σας. Μην περιμένετε να χτυπήσει τρεις φορές το αδερφάκι του για να του πείτε «Φτάνει τώρα!» Πρέπει να μαθαίνει αμέσως πότε έκανε κάτι που δεν ήταν σωστό. Απομακρύνετέ το από την κατάσταση για λίγο – ένα ή δύο λεπτά διάλειμμα φτάνουν. Αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος να το αφήσετε να ηρεμήσει και μετά από λίγο να συνδέσει τη συμπεριφορά του με τη συνέπειά της και να καταλάβει πως όταν χτυπά ή δαγκώνει, βγαίνει από το παιχνίδι. Απαντάτε όσο πιο συχνά μπορείτε σε κάθε επεισόδιο με τον ίδιο τρόπο. Η προβλέψιμη απάντησή σας («εντάξει, δάγκωσες το Βασίλη – αυτό σημαίνει άλλο ένα διάλειμμα») θα είναι για το παιδί σας ένα σχήμα που θα αναγνωρίζει και θα περιμένει. Τελικά, θα του ενσταλαχθεί ότι όταν συμπεριφέρεται επιθετικά, θα βγαίνει για λίγο από τη δράση. Ακόμη κι όταν είστε με κόσμο, όπου μπορεί να νιώσετε πολύ άβολα με τη συμπεριφορά του παιδιού σας, μην αφήσετε την αμηχανία σας να ξεσπάσει πάνω του άσχημα. Μπορεί να είναι εκεί κι άλλοι γονείς – αν σας κοιτάζουν πολύ επίμονα ψιθυρίστε ένα σχόλιο του τύπου «είναι δύσκολο να έχεις δυο χρονών παιδί» και επιβάλλετε του πειθαρχία με τον συνηθισμένο σας τρόπο. Όταν βάλετε το παιδί σας να καθίσει, ήρεμα κι ευγενικά περιγράψτε του τι έγινε. Και μετά ρωτήστε το αν μπορεί να εξηγήσει τι προκάλεσε το ξέσπασμά του. Πείτε του (με λίγα λόγια!) ότι μπορεί κάλλιστα να θυμώσει αλλά ότι δεν είναι εντάξει να δείχνει το θυμό του χτυπώντας, δαγκώνοντας, ή κλωτσώντας τα άλλα παιδιά. Ενθαρρύνετέ το να βρει έναν πιο αποτελεσματικό τρόπο να δείχνει το θυμό του - με τον «να τον μιλάει» («Αντρέα, με τρελαίνεις!») ή ζητώντας τη βοήθεια ενός ενήλικα. Σιγουρευτείτε ότι το παιδί σας καταλαβαίνει ότι πρέπει να λέει “συγνώμη” αν χτυπήσει κάποιο παιδί. Η συγνώμη του μπορεί να είναι αρχικά ανειλικρινής, αλλά το μάθημα θα του χαραχτεί. Τα πάθη της παιδικής ηλικίας μπορούν να ξεπερνούν το φυσικό οίκτο που μπορεί να νιώσει ένα παιδί. Και τελικά θα αποκτήσει τη συνήθεια της συγνώμης όταν πληγώνει κάποιον. Αντί να δίνετε την προσοχή σας στο παιδί σας μόνο όταν συμπεριφέρεται αρνητικά, δώστε του προσοχή όταν συμπεριφέρεται σωστά - παραδείγματος χάριν, όταν ζητάει κι αυτό να κάνει κούνια αντί να σπρώχνει ένα άλλο παιδί για να του την πάρει. Πείτε του πόσο καλό είναι όταν εκφράζει με λόγια τις επιθυμίες του και στον καιρό του θα συνειδητοποιήσει τη δύναμη των λέξεων. Υπάρχουν κινούμενα σχέδια και άλλες παιδικές εκπομπές που είναι όλο φωνές, απειλές και σωματική βία. Προσπαθήστε να ελέγξετε τι βλέπει στην τηλεόραση, ιδίως αν είναι επιρρεπές στις επιθετικές συμπεριφορές. Όταν το αφήνετε να βλέπει τηλεόραση, καθίστε μαζί του και συζητήστε για τις καταστάσεις που προκύπτουν: «Αυτός δεν ήταν πολύ καλός τρόπος για να πάρει το παιδάκι αυτό που ήθελε, ε;». Πάντως οι παιδίατροι συστήνουν παιδιά κάτω των δύο ετών να μη βλέπουν καθόλου τηλεόραση. Μπορεί να διαπιστώσετε ότι αν δεν δίνετε στο παιδί σας τα περιθώρια να ξοδέψει την άφθονη ενέργειά του, είναι φόβος και τρόμος στο σπίτι. Εάν το παιδί σας είναι υπερενεργητικό, δώστε του πολύ ελεύθερο χρόνο, κατά προτίμηση στο ύπαιθρο, για να ξεδίνει. Είναι μερικές φορές που η αντιμετώπιση της επιθετικότητας ενός παιδιού απαιτεί κάτι παραπάνω από ό,τι ο γονιός μπορεί να προσφέρει. Αν το παιδί σας έχει μια ως επί το πλείστον επιθετική συμπεριφορά, αν δείχνει να φοβίζει ή να ταράζει τα άλλα παιδιά, ή αν οι προσπάθειές σας να ελέγξετε τη συμπεριφορά του αποδίδουν λίγα πράγματα, μιλήστε με το γιατρό του που μπορεί κατόπιν να σας συστήσει έναν παιδοψυχολόγο. Μπορεί μαζί του να βρείτε την αιτία της επιθετικότητας και να βοηθήσετε το παιδί σας να την ξεπεράσει. Θυμηθείτε ότι το παιδί σας είναι ακόμα πολύ μικρό. Εάν συνεργαστείτε μαζί του υπομονετικά και δημιουργικά, οι φιλέριδες τάσεις του θα γίνουν σύντομα παρελθόν. |
Πηγή: http://www.xiakifoni.gr
Είναι δύσκολος ο ορισμός της επιθετικότητας και κυρίως όταν αφορά στα μικρά παιδιά. Η βασική ιδέα είναι οτι πρόκειται για μία πράξη που διαπράττει ένα άτομο με σκοπό να πληγώσει κάποιον άλλον.
Σύμφωνα με τους Parke & Slaby (1983) για να θεωρηθεί επιθετική μια συμπεριφορά πρέπει να υπάρχει η πρόθεση να κάνει κακό σε κάποιον. Έτσι λοιπόν, ένα βρέφος που βγάζει δόντια και δαγκώνει την θηλη της μαμάς του όταν θηλάζει, την πονάει, αλλα δεν το κάνει με πρόθεση άρα δεν μπορεί να θεωρηθεί επιθετική η συμπεριφορά του.
Η επιθετικότητα παρουσιάζεται στα παιδιά γύρω στον πρώτο χρόνο της ζωής τους με διάφορους τρόπους ανάλογα με την ηλικία τους. Ως βρέφη χρησιμοποιούν το κλάμα. Μετά τον πρώτο χρόνο της ζωής εκδηλώνουν εκρήξεις οργής, κατά τις οποίες η επιθετικότητα στρέφεται κυρίως στον εαυτό τους (κλαίνε έντονα, πηδάνε πάνω κάτω ή χτυπιούνται στο πάτωμα). Αργότερα γύρω στα δύο με τρία τους χρόνια, η επιθετικότητα εκφράζεται κυρίως προς άτομα του περιβάλλοντός τους με βρισιές, χτυπήματα ή απειλές. Τα παιδιά που χαρακτηρίζονται από επιθετικότητα είναι συνήθως ανυπάκουα, αρνητικά, δείχνουν απάθεια και παρουσιάζουν αντιδραστική και προκλητική συμπεριφορά προς τα μέλη της οικογένειας τους, το διδακτικό προσωπικό του σχολείου και γενικά προς τα άτομα που κατέχουν εξουσία.
Πρακτικές συμβουλές για τους γονείς
- Δεχτείτε ότι η επιθετικότητα του παιδιού είναι μια φυσιολογική αντίδραση ιδιαίτερα όταν αυτό δεν έχει αναπτύξει ακόμη την ομιλία. Σκοπός είναι να μπορέσετε να την κρατήσετε σε κάποια όρια.
- Να γνωρίζετε ότι όταν το παιδί είναι θυμωμένο είναι ανώφελο να προσπαθείτε να το συνετίσετε. Πρέπει πρώτα να ηρεμήσει.
- Μιλήστε του ήρεμα και ζητήστε του να απομακρυνθεί από τον χώρο λέγοντάς του ότι δεν είστε υποχρεωμένοι να δεχτείτε ή να ανεχτείτε μια τέτοια συμπεριφορά.
- Αν δεν απομακρυνθεί μόνο του απομακρύνετέ το εσείς για λίγο από τον χώρο όπου υπάρχουν κι άλλοι ώστε να μην νιώθει ότι τραβάει την προσοχή τους.
- Μην το τιμωρείτε με το παραμικρό και κυρίως μην χρησιμοποιείτε την σωματική τιμωρία. Θα έχετε τα αντίθετα αποτελέσματα.
- Να είστε συνεπείς απέναντι σ?αυτά που του απαγορεύετε να κάνει.
- Αγνοείστε εντελώς την επιθετικότητά του και επαινέστε το μόνο όταν αυτό συνεργάζεται αρμονικά.
- Παίξτε μαζί του παιχνίδια που δίνουν έμφαση στην συνεργασία και όχι στον ανταγωνισμό.
Πηγή: psychology.gr